День траура
- Мала сказаць: ненавiджу,
- Мала сказаць: прызнаю,
- Бiцца за праўду – i выжыць,
- Нiбы салдат у баю.
- ---
- Дрэннаму – не пакарыцца,
- Добрае – не празяваць.
- З добрай хлуснёй не мiрыцца,
- З буйнай хлуснёй ваяваць.
- ---
- Гэтым бы i кiравацца…
- Толькi зло i хлусня
- Хiтра маскiравацца
- Вучацца спрытна штодня.
- ---
- Нехта i подлы, i хiжы
- Клятву паўторыць тваю:
- З ворагам бiцца – i выжыць,
- Нiбы салдат у баю.
Пiмен Панчанка
- За векам век плыве-цячэ,
- А мы ідзем, ідзем... I што ж?
- О, як далёка нам яшчэ
- Да Беларусі!
- ---
- Ужо няўсцерп нам крыж пакут,
- I мы крычым, крычым, але –
- Не дакрычаліся пакуль
- Да Беларусі.
- ---
- А можа быць, яна – міраж,
- I ўсе мы трызнім? Бо чаму ж
- Не далятае голас наш
- Да Беларусі?
- ---
- Відаць, пракляцця знак ляжыць
- На нас ад роду, і таму
- Так цяжка шлях нам церабіць
- Да Беларусі.
- ---
- Равуць вятры, грымяць грамы,
- Пыл засціць вочы нам, і ўсё ж,
- I ўсё ж мы дойдзем, дойдзем мы
- Да Беларусі!..
Нiл Гiлевiч
- Ты, мой брат, каго зваць беларусам,
- Роднай мовы сваёй не цурайся;
- Як не зрокся яе пад прымусам,
- Так і вольны цяпер не зракайся.
- ---
- Ад дзядоў і ад прадзедаў, браце,
- Гэта скарб нам адзін захаваўся,
- У сялянскай аграбленай хаце
- Толькі ён незабраны астаўся.
- --- ---
- Можа б, ты і памёр і загінуў,
- Каб не вешчая мова Баяна.
- Хто ж быў добры, яе хоць пакінуў?
- Як жа так, што яшчэ не забрана?
- --- ---
- Дык шануй, беларус, сваю мову —
- Гэта скарб нам на вечныя годы;
- За пашану радзімаму слову
- Ушануюць нас брацця-народы!
Алесь Гарун
- А хто там iдзе, а хто там iдзе
- Ў агромнiстай такой грамадзе?
- --Беларусы
- А што яны нясуць на худых плячах,
- На руках у крывi, на нагах у лапцях?
- --Сваю крыўду.
- А куды ж нясуць гэту крыўду ўсю,
- А куды ж нясуць напаказ сваю?
- --На свет цэлы.
- А хто гэта iх, не адзiн мiльён,
- Крыўду несць наўчыу, разбудзiў iх сон?
- --Бяда, гора.
- А чаго ж, чаго захацелась iм,
- Пагарджаным век, iм, сляпым, глухiм?
- --Людзьмi звацца.
Янка Купала
- Я буду маліцца і сэрцам і думамі,
- Распетаю буду маліцца душой,
- Каб чорныя долі з мяцеліцаў шумамі
- Ўжо больш не шалелі над роднай зямлёй.
- Я буду маліцца да яснага сонейка,
- Няшчасных зімой саграваць сірацін,
- Прыветна па збожных гуляючы гонейках,
- Часцей заглядаці да цёмных хацін.
- Я буду малiцца да хмараў з грымотамi,
- Што дзiка над намi гуляюць не раз,
- Каб жаль над гаротнымi мелi бяднотамi,
- Градоў, перуноў не ссылалi падчас.
- Я буду малiцца да зорак i жалiцца,
- Што гасяць сябе надта часта яны,
- Бо чуў, як якая з неба з iх звалiцца,
- З жыцця хтось сыходзе на вечныя сны.
- Я буду малiцца да нiвы ўсёй сiлаю,
- Каб лепшаю ўродай плацiла за труд,
- Збагацiла сельскую хату пахiлую,
- Надзеi збытымi убачыў наш люд.
- Я буду маліцца і сэрцам і думамі,
- Распетаю буду маліцца душой,
- Каб чорныя долі з мяцеліцаў шумамі
- Не вылі над роднай зямлёй, нада мной.
Янка Купала
- Над лесам, над садам дзікім
- Дожджык забалбатаў,
- І успыхнулі раптам гваздзікі
- У нетрах абмытых траў.
- Цёплыя кроплі скачуць
- Па залацістай лазе;
- Дожджык - "царэўна плача",
- Сонца ў кожнай слязе.
- З нізкай цёплай адрыны,
- Учуўшы ласкавы капёж,
- Ў лёгкай сукенцы дзяўчына
- Выбегла проста пад даждж.
- Кроплі яе цалавалі
- Палка, пяшчотна, да слёз,
- Вусны дзяўчыны хапалі
- Срэбра з ясных нябёс.
- Дожджык зрабіў сваё цуда,
- Ён абляпіў, як мог,
- Плечы, маленькія грудзі,
- Гнуткія лініі ног.
- Бэзам з садоў павявала,
- Вечна хацелася жыць.
- Дзяўчына ад шчасця спявала.
- Стронцый быў у дажджы.
Уладзiмiр Караткевiч